Metamorphosis
zaaltekst door Frank Maes voor solo tentoonstelling bij Emergent
Sarah De Vos presenteert op de eerste verdieping van de galerie een reeks nieuwe werken. Deze zijn met elkaar verbonden zoals de nummers van een muziekalbum, ze dompelen de bezoeker onder in een bepaalde thematiek en sfeer. Centrale thema’s in dit album zijn vervorming, verleiding, metamorfose, vervreemding. De Vos creëert schilderkunstige beelden die een verleidelijke schoonheid bezitten en tegelijk kritische reflecties oproepen over onze omgang met beelden, in een maatschappij die door beelden overspoeld wordt. Ze vertrekt altijd van fotografisch of filmisch materiaal, dat ze zelf produceert of van het internet haalt en vervolgens meestal digitaal bewerkt, vooraleer het schilderkunstig af te tasten.
Centraal in de tentoonstelling bevindt zich Tutorial, een werk bestaande uit acht schilderijen. Het is gebaseerd op een YouTube-filmpje waarin het maquilleren van een oog gedemonstreerd wordt. Door de wijze waarop dit werk inzoomt op een alledaags onderwerp, roept het tal van reflecties op. De isolatie van één oog genereert een zekere vervreemding, en weerspiegelt het oog van de camera. Make-up aanbrengen zegt iets over de wijze waarop we ons wensen in te passen en tegelijk te laten opmerken in een omgeving, door onze verschijning in en naar de buitenwereld te transformeren. Deze ogen kunnen ook verwijzen naar de geschiedenis van de westerse schilderkunst, waarin sinds de renaissance het lineaire perspectief met één vluchtpunt (dus gezien vanuit één oog) onze manier van kijken en voorstellen ingrijpend bepaald heeft. Dit ene werk vormde voor Frederic De Meyer de aanleiding en inspiratie tot het schrijven van een – gelijknamig – boek vol mijmeringen over kunst.
In alle werken van deze tentoonstelling vinden we motieven of aspecten terug die we ook in Tutorial aantreffen, en die regelmatig in De Vos’ oeuvre opduiken. Zo bijvoorbeeld het grote belang van cadrage, wat veel te maken heeft met de fotografische of filmische oorsprong van haar beeldmateriaal. Handen spelen vaak een prominente rol, alsook een zekere vervloeiing tussen het menselijke en het dierlijke. Twee schilderijen tonen respectievelijk een oog en de tentakels van de sepia-octopus. Het vermogen tot ‘mimicry’ van dit dier – van uitzicht veranderen om in de context te verdwijnen – doet enigszins denken aan de menselijke bezigheid van het maquilleren. Een natuurlijk motief – zoals een maansikkel – gaat functioneren als een kledingpatroon of een getatoeëerd icoon, waarmee we ons lichaam versieren en metamorfoseren.
In De Vos’ werk zien we dikwijls beelden van beelden verschijnen, die een hele reeks (be)spiegelingen op gang brengen. Dit gebeurt hier ook letterlijk. In een kleine ruimte komt een portret van een zwaar geschminkt gezicht te hangen tegenover een spiegelend werk – bestaande uit een met epoxy bedekte folie. Het portret is tot stand gekomen toen de kunstenares in die folie de reflectie van een kort daarvoor gerealiseerd portret bekeek, en naschilderde.
Contrasterend met dit spiegelpaleis zal Sarah De Vos tevens rechtstreeks op de muur schilderen. Maar ook deze letterlijke aanwezigheid zal als een ontpopte illusie verschijnen, onze ogen en brein bespelend als een rorschachtest. Tegelijk zal deze voorstelling van een vlinder – een Aglais urticae of kleine vos – functioneren als een zelfportret van de kunstenares (een fervente vogel- en vlinderspotter) of als een signatuur onder het complete album.